از زمان های قدیم تقویم نام های متفاوتی مانند گاه نامه، سال نامه و یا سال نما داشت که از آن در همان ابتدا برای محاسبه کردن و نمایش دادن روزهای یک سال استفاده می کردند. تقویم ها که تاریخ پیشینه آن ها به 1000 یا 3500 سال قبل بر می گردد امروزه دارای نوع های مختلفی می باشد که داشتن اطلاعاتی جامع درباره هریک خالی از لطف نیست. وقتی زندگی بشر از آن قدیمی بودن و یکنواختی درآمد تقویم ها برای نظم دادن و سازماندهی آینده انسان ها به وجود آمد. تقویم قمری ابتدایی ترین تقویم بشر می باشد که بعد از آن تقویم خورشیدی پدید آمد. اگر شماهم کنجکاو هستید در مورد زمان پیدایش تقویم ها و تاریخ ها اطلاعات مفیدی کسب کنید کافیست در ادامه با ما همراه باشید. چون ما می خواهیم در ادامه اطلاعات جامع و مختصری از انواع تقویم ها و نحوه تبدیل تاریخ ها به شما بدهیم تا در شگفتی پدیده تقویم بمانید.
همه ی مردم جهان دارای مبادی تاریخی هستند که اگر در مورد آن ها اطلاعاتی داشته باشید می توانید به راحتی تبدیل تاریخ ها را در مواقعی که لازم دارید خودتان به دست آورید. در ادامه شما را با مهم ترین مبادی تاریخ مردم ایران می خواهیم آشنا کنیم. مهم ترین مبادی تاریخ مردم ایران عبارت است از :
سال خورشیدی
سال خورشیدی دارای 365 روز و 6 ساعت که این زمان برای گردش کره زمین به دور خورشید می باشد. سال خورشیدی که به آن شمسی هم می گویند ابتدا برای قومی به نام کلدانیان بوده که بعد از بین رفتن آن ها ایرانیان از آن استفاده کرده اند.
سال کبیسه
وقتی سال خورشیدی را 365 روز محاسبه کنیم و آن 6 ساعت باقی مانده را هم بر روی هم جمع کنیم هر چهار سال یک بار یک روز به سال اضافه می شود. یعنی هر چهار سال یک بار یک سال 366 روزه داریم که به آن سال کبیسه می گویند.
سال قمری
به سال قمری در زمان های قدیم سال هلالی هم می گفتند. به این دلیل به سال قمری سال هلالی هم می گویند چون قمر یا همان ماه هلال یک دور خود را در مدت 29 روز و 12 ساعت و 43 دقیقه طی می کند از این رو می توان گفت یک سال قمری 354 روز است.
سال یزدگردی چیست؟
سال یزدگردی یکی از سال ها می باشد که بعد از پدید آمدن دین اسلام مورد استقبال قرار گرفت و مرسوم شد. این سال مخصوص قومی به نام پارسیان بود که مبدأ آن جلوس یزدگرد در روز سه شنبه 22 ماه ربیع الاول سال یازدهم قمری یعنی سال 993 رومی یا اسکندری که 365 روز حساب می شد.
سال رومی یا اسکندری چه می باشد؟
سال رومی یا اسکندری نیز یکی دیگر از سال ها می باشد که مبدأ آن روز دوشنبه سال 312 قبل از میلاد می باشد که این تاریخ مصادف با ابتدای سلطنت نیکانو، جانشین اسکندر بوده است. نامی که برای این سال انتخاب شده است به دلیل علمای اسکندریه می باشد که آن را پایه گذاری کرده اند. ماه های این سال عبارت است از کانون دوم (31 روز)، شباط (28 روز)، آذار (31 روز)، نیسان (30 روز)، ایاز (31 روز)، حزیران (30 روز)، تموز (31 روز)، آب (31 روز)، ایلول (30 روز)، تشرین اول (31 روز)، تشرین دوم (30 روز) و کانون اول (31 روز).
سال جلالی چیست؟
به سال جلالی در زمان های قدیم ملک شاهی یا سلجوقی نیز می گفتند که مبدأ آن روز جمعه دهم ماه رمضان 471 هجری قمری مطابق با پانزدهم آذرماه 1295 رومی و سال 1078 میلادی است.
وجود چندین نوع تقویم در ایران
در تاریخ ایران چندین نوع تقویم وجود دارد که همین امر تبدیل به یکی از مهم ترین مسائل در مورد بررسی تاریخ های مربوط به ایران شده است. چون وجود چندین نوع تقویم تحقیق های تاریخی را بسیار مشکل کرده است. در حقیقت تبدیل هجری قمری، هجری شمسی، انواع میلادی یا شهریاری و ... برای یافتن یک زمان تاریخی برای محققین بسیار مشکل شده است. ایرانی ها در سال های بسیار دور هم با صورت های فلکی آشنا بودند و از این طریق زمان ها را متوجه می شدند اما آشنایی با صورت های فلکی کمی دشوار بود از این رو تقویم ها پدید آمدند.
در حقیقت کشور ایران به دلیل دارا بودن آب و هوای خوب و چهار فصلی اش توانسته تقویم هایی را تنظیم کند که در رویداد های کیهانی حداکثر انطباق را داشته باشد. این امر در نهایت منجر به ایجاد و بهره برداری از تقویم و نظام گاه شماری کاملا علمی شده بود که در اخر با ایجاد و تنظیم تقویم ایرانی به حداکثر دقت ممکن برای تطبیق تقویم قراردادی با تقویم طبیعی دست یافتند. به طور کلی برای آشنایی بیشتر شما با انواع تقویم ها در ادامه انواع تقویم در تمام جهان را برای شما مطرح کرده ایم که تقویم های ایران هم جزو آن ها می باشد.
انواع تقویم
می خواهید در مورد تقویم های دنیا اطلاعاتی کسب کنید تا بدانید چندین سال پیش برای اینکه از روزها، ماه ها، رویداد ها اطلاع داشته باشند از چه نوع تقویم هایی بهره می بردند؟ دیگر نگران نباشید چون ما برای شما نه تنها تقویم های ایران بلکه تقویم های جهان را برایتان مطرح کرده ایم. برخی از معروف ترین و پرکاربرد ترین تقویم های دنیا عبارت هستند از :
تقویم حیوانی
تقویم میلادی
تقویم قبطی
تقویم هجری قمری
تقویم بربری
تقویم هجری خورشیدی
تقویم عبری
تقویم چینی
تقویم ارمنی
تقویم هندو
تقویم کردی
تقویم کره ای
تقویم کردی گرمسیری
تقویم بودایی
نگاهی به تقویم میلادی
تقویم میلادی یک ریشه مسیحی دارد که امروزه در کشور های زیادی در دنیا از آن استفاده می شود از این رو می توان گفت که یک تقویم بین المللی است. تقویم میلادی از تقویم ژولینی برگرفته شده است که مبدأ آن مبدأ میلاد عیسی می باشد و فردی به نام آلویسیوس لیلیوس که پزشکی از اهالی ناپل بود دست به ابداع آن زد. تقویم ژولینی که خودش از تقویم رومی گرفته شده است دارای تقویم 365 روزه می باشد که هر 4 سال یک روز به روز های سال اضافه می شود. در این نوع تقویم به دلیل اینکه کسر سال نسبت به سال اعتدالی دقیق نیست هر 128 سال یک روز عقب اقتاده می شود.
درباره تقویم هجری شمسی
تقویم هجری شمسی که به آن هجری خورشیدی هم می گویند بر پایه تقویم جلالی یا مبدأ هجری می باشد. اولین روز از فصل بهار زمان شروع سال خورشیدی می باشد که امروزه در کشور ما و افغانستان این تقویم یک تقویم رسمی می باشد. در حقیقت تقویم هجری شمسی در 11 فروردین 1304 با تصویب مجلس شورای ملی به عنوان تقویم رسمی ایران اعلام شد. جالب است بدانید که نام هر دوازده ماه در این تقویم برگرفته شده از نام های امشاسپندان و دیگر الهه های کیش زردشتی است.
آغاز شروع تقویم هجری شمسی همان طور که اشاره شد یکم فروریدن ماه سال 1 هجری خورشیدی برابر با 19 مارس می باشد. البته این مورد را هم بد نیست بدانید که روز اول سال یک هجری شمسی یعنی از 1 فروردین تا 24 شهریور 5 ماه و 24 روز قبل از هجرت پیامبر می باشد. در این نوع تقویم شمسی هر سال دارای چهار فصل به نام بهار، تابستان، پائیز و زمستان است که هر یک از این فصل ها دارای 3 ماه می باشد. هر ماه در این تقویم تقریبا ۴ هفته می باشد که هر هفته آن دارای ۷ روز با نام های شنبه، یک شنبه، دوشنبه، سه شنبه، چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه می باشد.
همه چیز درباره تقویم هجری قمری
تقویم هجری قمری یک تقویمی می باشد که بر اساس چرخش ماه پایه گذاری شده است. از این تقویم امروزه در بسیاری از کشور های اسلامی به عنوان سالنمای مذهبی استفاده می شود. چون در این تقویم بیشتر آیین های اسلامی مانند روزه، حج، ماه های حرام، و عزاداری عنوان شده است. وقتی تقویم میلادی در بسیاری از کشور های اسلامی مشهور شد و تقویم هجری شمسی نیز در ایران و افغانستان رواج پیدا کرد سالنمای هجری قمری اصلی مورد استقبال کشور های اسلامی قرار گرفت چون اکثر وقایع تاریخی نیز در این تقویم با چیزی که در اصل بود در بسیاری از موارد یکی بود.
در تقویم هجری قمری هر سال دارای 12 ماه می باشد که هر کدام باتوجه به هلالی بودن یا نبودن ماه درای 29 روز یا 30 روز هستند. ماه هلالی به معنای یک دور چرخش کره ماه بر مدار خودش می باشد که طول میانگین آن به طور کلی ۲۹روز و ۱۲ساعت و ۴۴دقیقه و ۲٬۷۸ثانیه می باشد. مجموع روزه های این تقویم در یک سال در حالت عادی 354 روز و در سال های کبیسه دارای 355 روز است. ماه های این تقویم به طور کلی عبارت هستند از محرم، صفر، ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاول، جمادی الثانی، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده، و ذیحجه.
نحوه تبدیل شمسی به میلادی
اگر دوست دارید بدانید نحوه تبدیل تاریخ شمسی به میلادی چگونه است دیگر نگران نباشید چون ما می خواهیم به شما تبدیل تاریخ شمسی به میلادی را یاد بدهیم. برای اینکه تبدیل تاریخ شمسی به میلادی را انجام دهید باید تعداد روز های سپری شده را از آغاز سال جدید شمسی به دست آورید. البته در حین محاسبه کردن و تبدیل تاریخ شمسی به میلادی باید بدانید که سال شمسی دارای 365 روز است و هر 4 سال یک بار سال کبیسه می باشد. در مرحله بعدی تبدیل تاریخ شمسی به میلادی باید اختلاف ابتدای تاریخ سال شمسی با میلادی را به عدد 365 اضافه کنید.
در تبدیل شمسی به میلادی همچنین باید بدانید که اختلاف تاریخ شمسی و میلادی 227899 روز است. با توجه به این مورد باید در تبدیل شمسی به میلادی سال میلادی را به دست آورید. برای تبدیل شمسی به میلادی می توانید عدد 621 و 622 را به سال شمسی اضافه کنید تا سال میلادی متناظر مشخص شود. حال متوجه شدید که تبدیل شمسی به میلادی آنقدر هاهم که فکر می کرده اید سخت و دشوار نیست؟
نحوه تبدیل تاریخ تقویم میلادی به شمسی
برای تبدیل تاریخ تقویم میلادی به شمسی اگر تاریخ مد نظرتان بین اول ژانویه تا 21 مارس باشد باید از عدد 622 و اگر تاریخ تان بین 22 مارس تا اخر دسامبر باید باید از عدد 621 استفاده کنید تا بدین صورت از سال میلادی کسر شود. برای تبدیل تاریخ تقویم میلادی به شمسی ابتدا بهتر است روزهای اول هر دو سال را بدانید. برای مثال سال میلادی اول ژانویه است که تقریبا برای ما در 10 دی ماه می باشد. بنابراین در تبدیل تقویم میلادی به شمسی اولین روز فروردین ماه بد نیست بدانید که 79 روز با آغاز سال میلادی فاصله داریم.
در بررسی تقویم میلادی به شمسی برای این که بفهمیم سال کبیسه می باشد یا نه باید از یک شرط استفاده کنیم. در این شرط برای محاسبه تبدیل تاریخ تقویم میلادی به شمسی سال میلادی باید هم بر 100 و هم بر 400 بخش پذیر باشد یا این که بر 100 بخش پذیر نباشد اما اگر بر عدد 4 بخش پذیر باشد یعنی سال کبیسه داریم. برای محاسبه تاریخ میلادی به شمسی کلا دو حالت بیشتر وجود ندارد که در حالت اول فاصله روز تا روز اول سالی که در آن قرار داریم از 79 بیشتر است. در این حالت قطعا در ماه های بعدی فروردین قرار داریم که برای محاسبه تاریخ دقیق آن ماه کافی است در مرحله اول 79 روزمان را کم کنیم تا درست در اول فروردین قرار بگیریم.
در مرحله بعدی باید بتوانید شش ماه اول را از شش ماه دوم جدا کنید چون در شش ماه اول ما یک شش ماه 31 روزه بدون کاستی داریم. برای همین اگر روز ما کمتر از 31×6 بود در شش ماه اول سال است و اگر اینگونه نبود در شش ماه دوم سال می باشیم. در تقویم میلادی به شمسی محاسبه روز و ماه آن بسیار ساده می باشد اما باید به این نکته توجه داشته باشید که فاصله سال میلادی و سال شمسی 621 سال است. به همین دلیل فاصله روز مان تا روز اول سالی که در آن قرار داریم از عدد 79 کمتر است. حتی اگر سال قبل میلادی کبیسه بوده باشد فاصله سال جاری تا اولین روز دی ماه 11 روز است.
تبدیل تاریخ شمسی به قمری
برای اینکه به سراغ نحوه تبدیل تاریخ شمسی به قمری برویم باید بدانید که هر سال قمری 10 روز و 21 ساعت از سال شمسی کوتاه تر است. از این رو می توانیم در تبدیل تاریخ شمسی به قمری نتیجه بگیریم که مبنای محاسبه سال قمری از مبدأ تاریخ اسلام یعنی هجرت حضرت رسول اکرم (ص) تاکنون در مقایسه با سال شمسی ۴۱ سال بیشتر گذشته است و به تعبیر دیگر هر ۳۳ سال شمسی ۳۴ سال قمری است.
به همین دلیل در ادامه برای اینکه به راحتی بتوانید تبدیل تاریخ شمسی به قمری را انجام دهید به شما پیشنهاد می کنیم از عدد های 33 و 34 استفاده کنید که در ادامه همراه با روش تبدیل تاریخ شمسی به قمری برایتان مطرح کرده ایم.
۱۴۱۴ = ۴۱+ ۱۳۷۳ ۴۱= ۱۳۷۳:۳۳
۱۳۷۳ = ۴۱- ۱۴۱۴ ۴۱= ۳۴: ۱۴۱۴
تفاوت سال کبیسه با سال های دیگر چیست؟
بد نیست تا اینجا که به سراغ آموزش های لازم تبدیل تاریخ انواع تقویم های مختلف آمده در مورد تفاوت سال کبیسه با سال های دیگر هم اطلاعات جامع و مفیدی کسب کنید. یک گردش کامل زمین به دور خورشید به طور کلی دارای 365 روز و 6 ساعت است یعنی یک سال ما 365 روز و 6 ساعت می باشد. از آن جا که هر روز ما ۲۴ ساعت می باشد برای رفع نقط این کسری این ۶ ساعت را هر ۴ سال یکبار در تقویم شمسی یک روز به آن اضافه می کنند و همان طور که اشاره شد به آن سال کبیسه می گوییم که ماه اخر آن یعنی اسفند به جای 29 روز بودن 30 روز است.
معنای کلمه ی کبیسه به طور کلی از ریشه کبس گرفته شده که به معنای پر کردن چاه از خاک می باشد. اما در تقویم های ما به معنای سالی می باشد که کسری ساعت چند سال به آن اضافه می کند در نتیجه هر چهار سال یک بار یک روز اضافه تر از سال های دیگر داریم. جالب است بدانید این امر در تقویم های دیگری هم مانند تقویم های چینی، میلادی و قمری وجود دارد که باعث تثبیت زمان سال نو در فصل و زمانی خاص می شود.
تفاوت سال شمسی با سال قمری چیست؟
برای اینکه بهتر و کامل تر تفاوت سال شمسی و قمری را همانند سال کبیسه با دیگر سال ها متوجه شوید باید بدانید که سال شمسی بر اساس حرکت خورشید تعریف می شود در حالی که سال قمری بر اساس حرکات ماه به دور زمین می باشد. سال قمری که دارای 12 ماه قمری می باشد به معنای مدت زمانی است که طول می کشد تا ماه به شکل های مختلفی مانند نیمه، هلالی و ... آنقدر تغییر شکل دهد تا به حالت اولیه خود در آید و سال جدید شروع شود. ماه قمری ۲۹.۵ روز طول می کشد هرچند تغییرات کوچکی نیز دارد اما به طور میانگین در همین بازه می ماند.
سال شمسی نیز دارای 12 ماه است و همان طور که اشاره کردیم به معنای حرکت زمین به دور خورشید می باشد. ماه های شمسی همان طور که راجب آن می دانید در تقویم شمسی کمی متفاوت می باشد و علت آن این است که اگر ما 365 روز را بر 12 ماهی که داریم تقسیم کنیم 5 روز اضافه می ماند. به همین دلیل برای اینکه این روز های اضافه در 12 ماه مان قرار بگیرد 5 ماه 31 روز داریم و بقیه ماه ها 30 روزه است به جز ماه اسفند که اگر در سال کبیسه قرار بگیریم آن هم 30 روزه می شود.
همچنین بهتر است بدانید سال قمری 354 روز است درحالی که سال شمسی همان طور که می دانید 365 روز است. از این رو می توان گفت که تفاوت این دو سال با یکدیگر همین 11 روز بین شان می باشد. جالب است بدانید که هر 33 سال یک بار سال قمری با سال شمسی با یکدیگر یکی می شوند چون اگر 33 بار فاصله یازده روزه داشته باشیم 363 روز طی می شود.
مزایای تقویم هجری شمسی
تقویم هجری شمسی که امروزه ما و کشور افغانستان از آن استفاده می کنیم هم از لحاظ نجومی و هم از لحاظ طبیعی یکی از بهترین و دقیق ترین تقویم های جهانی می باشد. چون این تقویم نسبت به سایر تقویم ها دارای دلیل های زیادی می باشد که همین دلیل ها باعث برتین بودن آن شده است. به همین دلیل در ادامه کمی در مورد شایع ترین مزایای تقویم هجری شمسی صحبت کرده ایم تا اطلاعاتتان از تقویم هجری شمسی کامل تر از قبل شود.
- مدت زمان سال شمسی و کبیسه های تقویم شمسی دقیقا بر مبنای محاسبه های نجومی تعیین شده است. حتی می توان گفت که در تقویم هجری شمسی ممکن است به جای هر چهار سال کبیسه داشتن هر پنج سال کبیسه داشته باشیم. اگر یک تقویم سال های کبیسه 5 ساله داشته باشید فصل ها و ماه ها طبیعی تر و دقیق تر می شوند.
- تعداد روز ماه های تقويم هجری شمسی مبنای نجومی و طبيعی دارد. به عبارتی صریح تر تعداد روزهای ماه ها با مدت حركت ظاهری غير یكنواخت مركز خورشيد روز دايره البروج و عبور از دوازده صورت فلكی منطقه البروج هماهنگی كامل دارد.
- شروع سال تقويم هجری شمسی با سالگرد تولد بهار و آغاز شكوفایی دوباره طبيعت شروع می شود. از این رو در تاریخچه تمام تقویم های جهان تقویمی که شروع سال آن با بهار باشد وجود ندارد به همین دلیل تازگی در سایر تقویم های دیگر نیست.
جمع بندی نهایی
تا به اینجا در مورد تقویم های روز دنیا و نحوه تبدیل تاریخ ها به شما اطلاعاتی دادیم اما باید بدانید که لازم نیست برای تبدیل تاریخ فلان تقویم به سراغ محاسبه کردن بروید و به دنبال کاغذ و خودکار بگردید. چون امروزه سایت های زیادی مانند یار به وجود آمده اند تا به راحتی روزها، ماه ها، رویداد ها و ... را در آن مشاهده کنیم و مطابق خواسته خود اقدام به ثبت رویداد هایی کنید که می خواهید به شما یادآوری شود.
حتی می توانید تبدیل تاریخ شمسی به میلادی و بلعکس و تبدیل تاریخ هجری قمری به تقویم های دیگر را در عرض چند ثانیه در این برنامه به راحتی انجام دهید. در پایان امیدوار هستیم مطالب فوق در خصوص تبدیل تاریخ ها و آشنایی با سال ها برایتان مفید بوده باشد و نهایت بهره را کسب کرده باشید.